Οι καλικάντζαροι είναι δαιμονικά όντα, που κατά τη λαϊκή αντίληψη, έρχονται στη γη και ενοχλούν κατά τις νύχτες τους ανθρώπους, από την παραμονή των Χριστουγέννων μέχρι τα Θεοφάνεια.
Λαογραφικά (και σε παραλληλισμό), οι καλικάντζαροι είναι μαυριδεροί (μαυρόψυχοι), τριχωτοί (βρωμεροί και αποκρουστικοί), με ουρά (διαβολικοί) και μακριά χέρια (για να αρπάζουν). Ζουν στα έγκατα της γης (περιοχή Συντάγματος) και με ένα μεγάλο πριόνι (συμφέροντα) αγωνίζονται να κόψουν τον τεράστιο ξύλινο στύλο που κρατά στη θέση της τη γη (την Ελλάδα). Ο στύλος όμως είναι πολύ χοντρός (λαϊκή αντίσταση) και γι αυτό χρειάζεται μεγάλη και μακρόχρονη προσπάθεια (τετραετίες).
Τις παραμονές των Χριστουγέννων (και καθημερινά, ας μη γελιόμαστε) τα έχουν σχεδόν καταφέρει και το στήριγμα της γης (χώρας) είναι έτοιμο να κοπεί και να πέσει (για τη πλήρη καταστροφή του τόπου). Χαρούμενοι που τα κατάφεραν επιτέλους (με τις άνωθεν εντολές), οι καλικάντζαροι βγαίνουν επάνω τη γη για να πειράξουν (βλάψουν περισσότερο) τους ανθρώπους αλλά και για να μην σωριαστεί η γη (χώρα) στα κεφάλια τους (και χάσουν μαζί και τη καρέκλα τους).
Οι καλικάντζαροι είναι χιλιάδες (εκλέγονται χρόνια τώρα) και ξετρυπώνουν στην επιφάνειά από κάθε τρύπα (άγνωστοι από το πουθενά). Φοβούνται πολύ το φως (το λαό) και γι' αυτό τη μέρα κρύβονται (από την οργή που προκαλούνε). Βγαίνουν όμως από τους κρυψώνες τους τη νύχτα (όπως οι λωποδύτες) και πειράζουν τους ανθρώπους (ψηφίζοντας νομοσχέδια τα μεσάνυχτα). Μικροί και ευκίνητοί καθώς είναι (δεν τους πιάνει το μάτι γιατί το παίζουν αθώοι), μπαίνουν στα σπίτια απ' όπου βρουν (για κάθε λογής πλιάτσικο). Από τις καμινάδες (τους νόμους), τις κλειδαρότρυπες (των άρθρων των νόμων), τις χαραμάδες (των παραγράφων των άρθρων των νόμων), των πορτών (των διασκευών των νόμων) και των παραθυριών (των ερμηνειών των νόμων που αφήνουν τα παράθυρα).
Τους αρέσει να πλατσουρίζουν μέσα στα δοχεία που έχουν οι νοικοκυρές το λάδι, στα τηγάνια, στα τσουκάλια, στα πιάτα (και κυρίως στα πορτοφόλια). Λερώνουν τα φαγητά (τα πάντα) με τα ακάθαρτα νύχια τους (την ασυνειδησία τους) και αφήνουν τις ακαθαρσίες τους (τα σημάδια τους) όπου βρουν (στις ανήμπορες ψυχές). Τίποτε βέβαια δεν κλέβουν (έτσι λένε), αλλά αναστατώνουν τόσο πολύ το σπίτι που το κάνουν αγνώριστο (μαζί με τους κατοίκους του).
Κι όλα αυτά για δώδεκα μέρες (σύμφωνα με τη παράδοση-αλλά όλο το χρόνο στη πραγματικότητα), ως την παραμονή των Φώτων, οπότε με το Μεγάλο Αγιασμό (Λαϊκό Ξεσηκωμό) όλα σταματούσαν κι οι άνθρωποι ησύχαζαν (επιτέλους).
Έτσι και σήμερα, οι καλικάντζαροι εξαφανίζονται τα Φώτα με τον αγιασμό των νερών (αμήν γιατί πρόκειται για το θαύμα που ζητάει ο λαός). Φεύγουν τότε λέγοντας: «Φεύγετε να φεύγουμε κι έφτασε ο τουρλόπαπας με την αγιαστούρα του και με τη βρεχτούρα του...».
Και ο νοών… νοείτω!!
